چگونه برای دروس برنامه ریزی کنیم؟

آموزش برنامه ریزی برای درس های کنکور

موضوع : مشاوره ای | نویسنده : سپهر کرمی / مشاوره ارشد

منتشر شده در نمره یار

چگونه برای دروس برنامه ریزی کنیم؟ – امروز می خوایم در مورد برنامه ریزی، اصول برنامه ریزی فاکتور هایی که باید یک برنامه ریزی خوب داشته باشه صحبت کنیم، از اهمیت برنامه ریزی هرچقدر بگم کم گفتم.

و خب خیلیاتون مسلما اینو میدونید و فقط به این جمله اکتفا می کنم که برنامه نداشتن و عدم برنامه ریزی مانند اینکه شما با چشم بسته راه برید. شما با چشم بسته ممکنه که بتونید یکی دو متر جلو برید اما شاید در ادامه راه شما اختلال های شدیدی ایجاد بشه.

دقیقا همانند کنکور که شما مسیر طولانی دارید و اگر بدون برنامه برید جلو خب قاعدتا دچار مشکل خواهید شد. چندین ویژگی و اصل باید برنامه ریزی های شما داشته باشد که حالا مهم ترین، و اولین اصل آن این است که برنامه اختصاصی برای هر فرد باشه.

و نمیشه یک برنامه نوشت و ارسال کرد برای 10 نفر و بگیم خب این برنامه ی شما 10 نفر خواهد بود. هر فرد ویژگی های خاصی داره و منحصر به فرده در واقع مخصوص خود اوست، توانایی ها، نقاط ضعف و قوت هر فرد متفاوته بنابراین نمیشه یه برنامه ریزی رو به چندین نفر تعمیم داد.

انعطاف در برنامه ریزی درس ها

دومین اصل یک برنامه ریزی خوب اینه که باید برنامه ی شما انعطاف داشته باشه. یعنی اینکه شما یه زمانی رو که از دست دادین و نتونستین در اون موقع برنامه ی خودتون رو اجرا کنید حتما سعی کنید بخش جبرانی در برنامه ی خودتون قرار بدین و یک تایم رو برای جبرانی خودتون خالی کنید.

معقول بودن برنامه ریزی یکی از پایه ای ترین اصول

بحث بعدی که باید برنامه ریزی خوب داشته باشه اینه که باید معقول باشه. دانش آموزی که روزی 3 ساعت تا قبل از عید مطالعه می کنه و بعد از از عید هم می بینه که نتونسته خیلی از درس ها رو ببره جلو و تصمیم میگیره که 15 ساعت مطالعه کنه خب این دانش آموزان توانایی را نخواهد داشت که برنامه ی خودش رو جلو ببره و در نهایت با شکست در برنامه ریزی مواجه خواهد شد.

و بخاطر اینکه عادت نداشته با ساعت مطالعه بالا و ناگهان یک افت شدید می کنه. و شاید حالت درس زدگی پیدا کنه و نتونه همون 3 ساعت رو بخونه. بنابراین برنامه ریزی های شما معقول باشه و پله به پله ساعت مطالعه ی خودتون رو افزایش بدید. و کسی که عادت داره و در توانش هست که روزی 5 ساعت مطالعه کنید آروم آروم 6 ساعت و تا 9 ساعت بره جلو. و اینطوری ساعت مطالعه ی داوطلب تثبیت خواهد شد.

اصل تنوع

مورد بعدی در مورد یک اصل بسیار مهم است. به نام اصل تنوع در یک برنامه ریزی اصولی باید این اصل تنوع رعایت بشه در همه ی مباحث مانند تستی خوندن، تشریحی خوندن، پایه خوندن، مطالعه دروس دوازدهم، عمومی خواندن و اختصاصی خواندن.

این نیست که ما بگیم تو همه ی بازه های زمانی 70 درصد مطالعه دروس اختصاصی و 30 درصد مطالعه دروس عمومی. برای مثال در تابستان مطالعه ی دروس عمومی و اختصاصی بصورت قالب با این چنین باشه 20 درصد عمومی / 80 درصد اختصاصی و در پاییز 30 درصد عمومی / 70 درصد اختصاصی و بعد از عید نیز 60 درصد اختصاصی / 40 درصد عمومی پس برای مطالعه ی دروس نمی تونیم یک رنج مشخص در نظر بگیریم و بر همان مبنا حرکت کنیم در مطالعه البته که در برنامه ریزی و حرکت رو به جلو خوبه که ثابت قدم باشیم.

و یکی از کار های اشتباه داوطلبان این است که برای مثال می گویند من تا دو هفته به آزمون هفته ی اول فقط مطالعه می کنم و هفته ی بعد فقط تست می زنم یا اینکه هفته ی اول فقط اختصاصی می خونم و هفته ی دوم فقط عمومی ها رو کار می کنم این اشتباه باید تنوع در برنامه ریزی رعایت بشه تا داوطلب و دانش آموز انگیزه ی کافی برای ادامه دادن داشته باشه و بتونه خوب پیش بره!

مکتوب بودن برنامه ریزی

بحث بعدی که خیلی از دانش آموزان ممکنه رعایتش نکنن اینه که برنامه ای که ما باید بریم جلو باید مکتوب باشه. و استدلال این دست از دانش آموزان اینه که من تو ذهنم برنامه رو دارم دیچگه چه لزومی داره بنویسم! این کاملا تفکر اشتباهی هست ما نیز در بحث هدف گذاری میگیم که اگر هدفی در ذهن شما نقش می بنده اون رو یادداشت کنید.

و وقتی که هدف شما در ذهن باشه اصولا دقیق بهش نمی پردازید اما اگر همون هدف شما بیاد روی کاغذ و شما هر از چندگاهی مرور و تکرار کنید خیلی تاثیرش بیشتره و می تونید در کاغذ چارچوب و ایرادات هدف خودتون رو مشخص کنید این ذهن شما رو برای پیشبرد هدف باز خواهد کرد.

و این مسئله در بحث برنامه ریزی نیز مطرح هست و هنگامی که برنامه ریزی شما مکتوب باشه میتونید دقیق تر برای آینده تصمیم گیری کنید و سعی کنید این برنامه ریزی های مکتوب رو آرشیو کنید که می خواید برای هفته بعد برنامه ریزی هفتگی داشته باشید به اون برنامه نگاهی بندازید و برای هفته آینده برنامه ریزی دقیق داشته باشید از این نظر برنامه ریزی مکتوب کمک بیشتری به شما خواهد کرد.

مقدار زمان مطالعه مهمه نه تعیین بازه زمانی

و یک بحثی که بعضی از دانش آموزان و مشاورین در برنامه ریزی رعایت نمی کنن اینه که از ساعت 9 تا 12 مطالعه ی زیست این کار اشتباهه همه ی ما می دونیم ممکنه بعضی موقع ها دانش آموزان حس و حال مطالعه ی زیست رو نداشته باشه از این رو ساعت 9 تا 12 رو در یک روز مشخص تبدیل می کنیم به 3 ساعت مطالعه زیست و در طول روز ساعت تعیین نمی کنیم که از یک زمانی تا زمان دیگری این درس باید خوانده باشه.

انواع برنامه ریزی

همچنین در طبقه برنامه ریزی ما چندین نوع برنامه ریزی داریم. اما به شخصه به نظرم ما دو نوع برنامه ریزی داریم یکی برنامه ریزی حجمی هست که مثلا مشخص می کنیم فصل 6 زیست که چندی پیش بنده ذکر کردم و در زیر مجموعه برنامه ریزی حجمی ما برنامه ریزی حجمی اولویتی رو داریم برای مثال امروز قرار من 5 آیتم رو مطالعه کنم و باید اولویت کنم که قرار فیزیک یازدهم فصل 3 رو مطالعه کنم و بخش بعدی دینی دوازدهم درس 6 رو مطالعه کنیم و …. تا آخر.

و در برنامه رییزی حجمی اولویتی زمان مطرح نیست. و اما برنامه ریزی حجمی – زمانی که پیشنهاد بنده به شما دانش آموزان عزیز نیز می باشد. در برنامه ریزی حجمی زمانی شما می دونید چه مبحثی رو در چه مدت زمانی بخونید متناسب با شرایطی که از خودت میدونی و این برنامه ریزی برای هر فرد بصورت اختصاصی هست چرا که یک داوطلب میتونه فصل یک زیست رو در یک ساعت متوجه بشه و یک داوطلب دیگه در عرض 3 ساعت این برنامه ریزی اختصاصی شما خواهد بود.

اشتباهات دانش آموزان در برنامه ریزی

خب یک سری اشتباهات متداول هست که بعضی از دانش آموزان انجام می دادن خواستم بهتون بگم که اون ها رو تکرار نکنید اول اینکه همون بحثی که مطرح شد اصل تنوع رعایت نشه و بگم که یک هفته بخونم و یک هفته تست بزنم و میشه همون افراط و تفریط یا اینکه امروز فقط زیست بخونم فردا فقط ادبیات، این چنین برنامه ریزی کاملا غلط و غیر اصولی خواهد بود. این تک درس بودن مخرب ترین کاری هست که یک دانش آموز می تونه در برنامه ریزیش انجام بده بنابراین این نکته رو مدنظر داشته باشید.

کیفیت و کمیت مطالعه دروس

نکته دوم برنامه ریزی آرمانی و فوق آرمانی که همان ساعت مطالعه خارج از توان دانش آموزان هست بنظرم کسی که روزی 18 ساعت درس می خونه و کسی که روزی 2 ساعت درس می خونه از لحاظ کیفی با هم برابر هستند.

هرچه برنامه اصولی تر و دقیق باشد کیفیت هم پل به پله همانند کمیت رشد خواهد کرد. اوج کیفیت کار بر مبنای یک کمیت مشخص صورت میگیره. اشتباه مخرب بعدی چند برنامه ای بودن هست که خیلی از دانش آموزان درگیر این مشکل هستند برای مثال دانش آموز یک برنامه از مشاور خود دریافت می کند و یک برنامه هم برای مثال از مرکز آموزشی آزمون های آزمایشی دریافت می کنه و می خواد همزمان هر دو برنامه رو با هم انجام بده که در نهایت با شکست مواجه خواهد شد.

بنابراین حتما تک برنامه ای باشید. و اشتباه بعدی که بعضا دیده میشه دانش آموز میاد میگه 2 ساعت ریاضی می خونم و بعد 3 ساعت فیزیک می خونم و بعد 1/5 بخش محاسبات شیمی رو کار می کنم و در نهایت نیم ساعت هم زیست کار می کنم. این یعنی اینکه دانش آموز درس های تحلیلی رو پشت سر هم قرار میده و درس های حفظی رو هم پشت سر هم قرار میده این باید یکی در میون به فرض باشه.