اطلاعات فایل معرفی رشته الهیات و معارف اسلامی، گرایش ها، اهداف و ماهیت

مقدمه ای از رشته الهیات و معارف اسلامی

قران کانون ایمان و معدن بسیاری از دانش هاست سرلوحه قران دادگری بوده و همچنان به ان ادامه می دهد قران و حدیث دوبالی است که انسان را به قله کمال می رساند قران و حدیث دو رکن و شاخه های اصلی علوم اسلامی است و هر مسلمانی باید در دین و علوم اسلامی به تفقه بپردازد اما بی شک همه ی مسلمانان قادر به تفقه و مطالعه در علوم اسلامی و شاخه های بیکران ان نیستند اما دانشجویان رشته الهیات و معارف اسلامی علوم قرانی حدیث و به طور کلی کلیات مسايل اسلامی اعم از تاریخ تمدن و ملل اسلامی فلسفه و حکمت اسلامی و مسايل پژوهشی درمورد ادیان را به طور کاملا اکادمیک و اصولی فرا می گیرند

اهداف و ماهیت

این رشته با 4 هدف عمده و اصلی تشکیل شده است که می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• تربیت دبیران و معلمان دینی


• ایجاد زمینه برای تربیت مربیان و معلمان اسلامی مورد نیاز کشور


• تربیت پژوهشگران دینی در زمینه مسايل اسلامی و ادیان الهی


• فراهم اوردن فرصتی برای کسانی که به این رشته علاقه دارند اما امکان یا فرصت تحصیل در حوزه ی علمیه را ندارند و تحصیل در این رشته بصورت اکادمیک و با مدرک دانشگاهی

دروس اصلی و پایه رشته الهیات و معارف اسلامی

• تاریخ اسلام


• صرف و نحو عربی کاربردی


• ترجمه عربی به فارسی و فارسی به عربی


• قرايت و درک مفاهیم متون عرفانی


• قرايت مطبوعات و استفاده از رادیو و تلویزیون


• علوم بلاغی


• روش تحقیق


• زبان تخصصی


• مبادی اصول


• فقه مقدماتی


• تفسیر


• منطق


• اعراب قران


• قرايت و درک مفاهیم متون فقهی و تفسیری


• قرايت و درک مفاهیم متون معاصر


• مکالمه و محاضره


• تاریخ زبان و فرهنگ عربی


• مبانی جامعه شناسی


• مبادی فقه


• اشنایی با علوم اسلامی عرفان و فلسفه


• اشنایی با ادیان بزرگ

معرفی اجمالی گرایش های الهیات در مقطع کارشناسی

این رشته در مقطع کارشناسی دارای 6 گرایش می باشد که دانشجویان می توانند با گذارندن یکی از گرایش های این رشته تحصیلات خود را در گرایش مذکور تکمیل نمایند

• علوم قران و حدیث


• تاریخ و تمدن ملل اسلامی


• ادیان و عرفان تطبیقی


• فلسفه و حکمت اسلامی


• فقه و مبانی حقوق


• فقه شافعی

معرفی گرایش علوم قرانی و حدیث

در گرایش علوم قران و حدیث دانشجویان 12 واحد تفسیر قران کریم می گذرانند که در این 12 واحد با شان نزول مفهوم ایات و تفسیرهای مهم قران کریم اشنا میشوند همچنین دانشجویان 12 واحد درسی در زمینه علوم قرانی مطالعه میکنند که در این 12 واحد با علوم خاصی که هر پژوهشگر قران باید با انها اشنا باشد مثل مبحث مجمل و مبین منطق و مفهوم عام و خاص محکمات و متشابهات اشنا میشوند که لازمه فهم و درک قران و تفسیر و تبیین ان میباشد برای مثال دانشجو در مبحث مجمل و مبین میاموزد که در قران بعضی از احادیث به صورت مجمل بیان شده است و توضیح و تفسیر این ایات در سایر ایات قران یا احادیث امده است مثل ایه 37 سوره بقره که در ان امده است: فتلقی ادم من ربه کلمات فتاب علیه یعنی وقتی ادم از بهشت رانده شد چون راه و رسم توبه کردن را نمیدانست خدا به او کلماتی را اموخت پس توبه او مورد قبول قرار گرفت اما این کلمات در ایه مورد نظر توضیح داده نشده است و در واقع این ایه به صورت مجمل مساله توبه را مطرح نموده است

دروس تخصصی گرایش علوم قرانی و حدیث

• تاریخ قران


• تاریخ تفسیر قران کریم


• تاریخ حدیث


• درایـ1الحدیث


• فقهالحدیث


• علوم قرانی


• تفسیر قران کریم


• تاثیر قران کریم در پیدایش علوم ادبی


• مروری بر نهجالبلاغه


• علوم بلاغت

گرایش تاریخ و تمدن ملل اسلامی

ایا میتوان مذهبی را بدون اشنایی با فرهنگ تمدن شخصیتهای بزرگ محیط زمان و اوضاع دوران پیدایش دوران شکوفایی و گسترش ان مذهب شناخت

بدون شک چنین کاری غیرممکن است یعنی نمیتوان اسلام را بدون توجه به تاریخ تمدن و فرهنگ اسلامی مطالعه کرد و به شناخت کامل نیز دست یافت از همین رو رشته الهیات و معارف اسلامی اهمیت بسیاری برای شناخت تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی قايل است تا جایی که گرایش خاصی به همین نام در این رشته وجود دارد

گرایش تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی دانشجویان را با تاریخ و جغرافیای ممالک اسلامی اشنا میکند یعنی دانشجویان با فرهنگ عادات و رسوم مسلمانهای نقاط مختلف جهان از جمله مسلمانهای اسیای جنوب شرقی شمال افریقا اروپا و امریکا اشنا میشوند همچنین با تاریخ اسلام از زمان ظهور پیامبر اکرم تا زمان حال تاریخ تشکیلات اسلامی اشنایی با نظام و تشکیلات دولتهای مسلمان اعم از نظام مالی نظام اداری تشکیلات سیاسی و تاریخ علوم علوم عقلی و نقلی که از اسلام زاده شده است تاریخ ناحیهای تاریخ سال شمار ماخذ شناسی تاریخی شناخت منابع و ماخذ تاریخی تاریخ نگاری اشنایی با شیوههای تاریخ نگاری در اسلام و انواع تاریخنگاری اعم از وقایع نامه معاجم الرجال طبقات احوال بلاد احوال امم و تاریخ هنر معماری اسلامی و تاریخ اموزش و پرورش اسلامی اشنا میگردند

دروس تخصصی گرایش تاریخ و تمدن ملل اسلامی

• روش تحقیق


• متون تاریخی و جغرافیایی به زبان عربی


• متون تاریخی و جغرافیایی به زبان فارسی


• خطوط و كتیبههای اسلامی


• شناخت منابع تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی


• تاریخ اسلام 1 و 2 و 3 و 4


• تاریخ حكومتهای متقارن در شرق از اغاز تا سقوط بغداد


• تاریخ اسلام از سقوط بغداد تا تاسیس دولت صفویه


• تاریخ صفویان


• تاریخ اسلام در مصر و شام 1 و 2


• تاریخ تشیع


• وضع كنونی جهان اسلام 1 و 2


• كلیات فرهنگ و تمدن اسلامی


• تاریخ تشكیلات اسلامی 1 و 2


• تاریخ اموزش و پرورش در اسلام 1 و 2


• جغرافیانگاری در اسلام


• جغرافیای تاریخی جهان اسلام 1 و 2


• تاریخ نگاری در اسلام


• تاریخ علوم در اسلام 1 و 2 و 3


• مطالعات اسلامی در غرب


• جهان اسلام در برخورد با غرب و استعمار


• ایران در برخورد با غرب و استعمار


• تاریخ هنرهای اسلامی 1 و 2 و 3

گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی

هر انسان معتقد به مبدا و معاد بر این عقیده است كه خداوند برنامه زندگی انسان را تشریح كرده است یعنی برای انسان وظایف یا حقوقی را مشخص كرده كه سعادت انسان در پیروی از این وظایف و تلاش برای رسیدن به این حقوق میباشد در دین اسلام علمی كه بیانگر این حقوق است علم فقه نام دارد و گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی به اموزش این علم میپردازد

رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی وظایف و حقوق انسان را از دیدگاه تشریعات الهی بیان میكند حقوقی كه از روی حكمت و بر روی محور مصالح و مقاصد خردمندانه است و در زمینه رابطه میان انسان و خدا رابطه انسانها با یكدیگر یا وظایف انسان نسبت به خود و طبیعت میباشد

از همین جا می توان متوجه تفاوت میان رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی و رشته حقوق در مفهوم عام ان شد زیرا رشته حقوق اصولی را بیان می کند که از نظر عقل و عرف بشری رعایت انها در زندگی برای ایجاد نظم و امنیت لازم است اصولی که امکان دارد طبق تشخیص عقل مصلحت موقت اما فوری داشته باشد اما فقه بیانگر مصالحی است که در تکامل انسان تاثیر دارد بنابراین از نظر حقوق اسلامی اصول و قوانین نباید تنها عامل نظم و امنیت باشد بلکه باید انسان را نیز به کمال برساند از این بابت احکام فقهی ممکن است که اعتبار جاودانه داشته باشد

در رشته حقوق مسايل مختلف حقوق اعم از فقه اسلامی حقوق مدنی حقوق جزا حقوق تجارت و قوانین موضوعه كه در قانون اساسی مشخص شده و توسط مجلس شورای اسلامی تكمیل و تفسیر میشود تدریس میگردد اما در رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی حقوقی كه از قران و احادیث استخراج میشود و اصول قواعد كلی حاكم بر فقه اموزش داده میشود

دروس تخصصی گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی

• مبادی اصول فقه


• روش تحقیق


• فقه مدنی 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و 6 و 7


• فقه جزایی 1 و 2


• ایات الاحکام 1 و 2


• قواعد فقه مدنی


• کلیات حقوق


• احوال شخصیه


• حقوق جزایی عمومی اسلامی


• ایین دادرسی کیفری


• زبان تخصصی 1 و 2


• اصول فقه 1 و 2 و 3 و 4


• عقود نامعین


• فقه قضایی


• فقه تطبیقی 1 و 2


• تاریخ فقه و فقها


• قواعد فقه جزایی


• حقوق خانواده 1 و 2


• حقوق اساسی


• ایین دادرسی مدنی


• حقوق بین الملل اسلامی

گرایش فلسفه و حکمت اسلامی

علم فلسفه به سوالاتی پاسخ می دهد که پاسخگویی به این سوالها بر عهده هیچ یک از علوم خاص بویژه علم تجربی نیست برای مثال به این سوال که ایا غیر از موجودات مادی که در عالم می بینیم موجودات غیرمادی نیز در عالم هستند و ایا انسان فقط در همین وجود فیزیکی و بدن مادی خلاصه می شود یا هویت دیگری هم دارد که مادی نیست و مهمتر از همه این که ایا کل هستی متکی به خالقی است و از او به وجود امده یا عالم هستی بی نیاز از خالق است و دهها سوال دیگر که برای ذهن بشر مطرح است و به نوعی جهان بینی هر انسان را می سازد علم فلسفه پاسخ می دهد

در مورد تفاوت رشته ی فلسفه با رشته ی الهیات و معارف اسلامی گرایش فلسفه و حکمت اسلامی باید گفت که در کشور ما فلسفه ی اسلامی و فلسفه ی غرب به عنوان دو رشته ی تحصیلی متفاوت ارايه شده است یعنی رشته ی فلسفه در معنای عام ان به فلسفه ی غرب می پردازد و رشته ی الهیات گرایش فلسفه ی اسلامی فلسفه و حکمت اسلامی را مورد بررسی قرار می دهد که البته نظام اموزش نیز در این دو رشته تا حدودی تفاوت دارد چون نظام اموزش فلسفه ی غرب در کشور ما بیشتر براساس سیر تاریخی است اما نظام اموزش فلسفه ی اسلامی براساس مکاتب فلسفی مثل مشاء اشراق یا ملاصدرا است هر چند که دانشجویان هر یک از این دو رشته مطالعات محدودی نیز در زمینه ی فلسفه ی دیگر دارند یعنی دانشجویان فلسفه ی غرب واحدهایی را در زمینه ی فلسفه ی اسلامی و دانشجویان فلسفه ی اسلامی واحدهایی را در زمینه ی فلسفه ی غرب می گذرانند

دروس تخصصی گرایش فلسفه و حکمت اسلامی

• فلسفه اسلامی 2 و 3 و 4 و 5 و6


• منطق 2 و 3


• حکمت اشراق 1 و 2


• عرفان نظری 1 و 2


• تاریخ فلسفه غرب 1 و 2 و 3


• کلام جدید 1 و 2


• فلسفه اخلاق


• فلسفه علم


• تاریخ ادیان


• زبان تخصصی 3 و 4


• کلام 1 و 2 و 3


• حکمت مشاء 1 و 2


• حکمت عملی


• تاریخ فلسفه اسلامی 1 و 2 و 3


• فلسفه معاصر


• فلسفه تطبیقی


• فلسفه تاریخ


• منطق ریاضی

گرایش ادیان و عرفان تطبیقی

در گرایش ادیان و عرفان دانشجویان با تاریخ ظهور و گسترش ادیان زنده ادیانی که هنوز پیروان بسیاری دارند اشنا میشوند و سه بخش اساسی احکام و اداب عقاید و اخلاق را در هر دینی مطالعه میکنند البته در این مطالعه شخص پژوهشگر در صدد اثبات حقانیت یا بطلان دین خاصی نیست بلکه در صدد شناسایی و درک مواضع مشترک میباشد ادیان زندهای که دانشجویان مطالعه میکنند براساس خاستگاه انها به سه گروه زیر تقسیم میشود:

الف ادیان خاورمیانه که شامل ادیان سامی یعنی یهودیت مسیحیت و اسلام میشود که پیامبران انها نسلشان به حضرت ابراهیم میرسد و دین زرتشت که خاستگاه ان ایران است
ب ادیان خاور دور که ادیان کشورهای چین و ژاپن است و شامل "کنفوسیوس" "تايو" و "شینتو" میگردد

ج ادیان شبه جزیره هند که عبارتند از:
هندو بودا و جین همچنین دانشجویان این گرایش عرفان را به عنوان یکی از مباحث مقایسهای در ادیان مطالعه میکنند و با ادبیات عرفانی اسلام اشنا میشوند

دروس تخصصی گرایش ادیان و عرفان تطبیقی

• عرفان نظری و عملی


• متون عرفانی فارسی 1 و 2 و 3


• اشنایی با سنت های عرفانی غیر اسلامی


• ادیان ابتدایی و قدیم 1 و 2


• دین بودا


• ادیان ایران پیش از اسلام 1 و 2


• مسیحیت 1 و 2


• تاریخ فلسفه غرب 1 و 2


• تاریخ فرق اسلامی 1 و 2


• متون دینی به زبان خارجی 1 و 2 و 3 و 4


• متون عرفانی به زبان خارجی 1 و 2


• تاریخ تصوف 1 و 2


• متون عرفانی عربی 1 و 2


• روشهای مطالعات دینی 1 و 2


• ادیان هند 1 و 2


• دین خاور دور


• دین یهود 1 و 2


• تاریخ فلسفه اسلامی 1 و 2


• علم کلام 1و2


• فلسفه دین

معرفی گرایش فقه شافعی

یکی از گرایش های رشته ی الهیات گرایش فقه شافعی است که بسیاری از دروس ان با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی یکسان است

در گرایش فقه شافعی احکام عملی اسلام مانند عبادت معاملات مناکحات جزا قضا و شهادت و همچنین اصول از دیدگاه مذهب شافعی اموزش داده می شود فقه شافعی در حقوق اسلامی مکتب مستقلی است و در عرض مکاتب فقهی دیگر از جمله امامیه حنفیه مالکیه حنبلیه ظاهریه و سایر مکاتب فقهی قرار دارد این مکتب فقهی دارای محتوا و نظام استنباطی خاصی است به عبارت دیگر در فقه شافعی بعضی اصول در استنباط احکام پذیرفته شده که در مکاتب دیگر مورد قبول نیست همان طور که اصولی در مکاتب دیگر وجود دارد که فقه شافعی انها را قبول ندارد

گفتنی است که گرایش فقه شافعی تنها از بین داوطلبان اهل سنت دانشجو می پذیرد

دروس تخصصی گرایش فقه شافعی

• مبادی فقه


• کلیات حقوق


• فقه مدنی 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و 6


• اصول فقه 1 و 2 و 3 و 4


• تاریخ فقه و فقها 1 و 2


• حقوق تعهدات


• حقوق جزای عمومی 1 و 2


• ایین دادرسی مدنی


• زبان تخصصی 1 و 2 و 3


• فقه تطبیقی 1


• مبادی اصول


• فقه عبادی 1 و 2


• قواعد فقه 1


• ایات الاحکام 1


• احادیث فقهی


• حقوق خانواده 1 و 2


• حقوق جزای اختصاصی 1 و 2


• ایین دادرسی کیفری

بازار کار در ایران

فارغالتحصیلان گرایشهای مختلف الهیات و معارف اسلامی میتوانند در وزارتخانهها و موسساتی نظیر: اموزش و پرورش وزارت ارشاد وزارت امور خارجه بنیاد پژوهشهای اسلامی و سایر موسسههای پژوهشی به كار اشتغال ورزند همچنین فارغالتحصیلان گرایش فقه و مبانی حقوق در كارهایی نظیر دفاتر اسناد رسمی دفاتر ازدواج مشاوره حقوقی در ادارات دولتی و غیردولتی و دانشگاهها میتوانند مشغول كار شوند

لینک مربوطه :

معرفی رشته حقوق بررسی مزایا بازار کار و درامد این رشته

معرفی رشته روانشناسی بازار کار درامد و ظرفیت پذیرش دانشگاه ها