علیرضا و هم کلاسیهایش ورزش میکنند انها خم میشوند میدوند به توپ ضربه میزنند و ان را پرتاب میکنند انها موقع ورزش کردن بخشهای گوناگون بدنشان را حرکت میدهندبه نظر ...
اطلاعات فایل جواب درس 5 علوم تجربی پنجم | حرکت بدن
علیرضا و هم کلاسیهایش ورزش میکنند انها خم میشوند میدوند به توپ ضربه میزنند و ان را پرتاب میکنند انها موقع ورزش کردن بخشهای گوناگون بدنشان را حرکت میدهند
به نظر شما علیرضا و همکلاسیهایش چگونه حرکت میکنند چگونه دستها و پاهایشان را خم و راست میکنند به کمک استخوانها و ماهیچههای بدنشان
بازو و ساعد دست خود را لمس کنید چه چیزهایی را زیر پوستتان حس میکنید نرمی گوشت و سختی استخوانها را حس میکنیم
ساعد یک دست را روی بازو خم کنید چه تفاوتی را روی بازو و زیر ان احساس میکنید ماهیچههای روی بازو برجستهتر و سفتتر از ماهیچههای زیر بازو میشوند
قسمتهای نرم زیر پوست دست شما ماهیچهها و بخشهای سفت استخوانهایتان هستند وقتی ساعدتان را خم میکنید ماهیچههای روی بازو و پشت ان چه تغییری میکنند ماهیچههای پشت بازو کشیده و ماهیچههای روی ان برجسته میشوند
استخوان ساعد چگونه به حرکت در میاید به کمک مفاصل
برای پاسخ دادن به این پرسش فعالیت زیر را انجام دهید
کاوشگری: مدلی برای حرکت صفحه 36 کتاب درسی
وقتی هر یک از نخها را میکشید مقوای زرد رنگ چگونه حرکت میکند مشاهدهی خود را در جدول زیر یادداشت کنید
کشیدن نخ
مقوای زرد چگونه حرکت میکند
قرمز
ساعد به طرف بالا حرکت کرده و نخ جمع میشود
ابی
ساعد به طرف پایین حرکت کرده و از بازو دور میشود
شکلهای زیر ماهیچههای بازو را در دوحالت نشان میدهند ماهیچهای که روی استخوان بازو قرار دارد در شکل 2 نسبت به شکل 1 چه تغییری کرده است سفتتر و برجستهتر است ماهیچهی پشت بازو چه تغییری کرده است صافتر شده و برامدگی ان کمتر شده است
گفتوگو صفحه 38 کتاب درسی
شکل ماهیچهها را با مدلی که ساختهاید مقایسه کنید
1- کدام مقوا استخوان بازو و کدام مقوا استخوانهای ساعد را نشان میدهد مقوای سفید استخوان بازو و مقوای زرد استخوانهای ساعد را نشان میدهند 2- نخ قرمز نشان دهندهی کدام ماهیچهی بازوست ماهیچه روی بازو 3- نخ ابی کدام ماهیچهی بازو را نشان میدهد ماهیچه پشت بازو 4- وقتی ساعد روی بازو خم میشود کدام ماهیچه کوتاه شده است ماهیچه روی بازو 5- وقتی ساعد در حالت راست قرار میگیرد کدام ماهیچه کوتاه شده است ماهیچه پشت بازو
فکر کنید صفحه 38 کتاب درسی
ایا میتوانید مدلی را که ساختهاید طوری به کار ببرید که خم و راست کردن ساق پا را نشان دهد چگونه مقوای سفید را به عنوان استخوان ران مقوای زرد را به عنوان استخوان ساق پا نخ ابی رابه عنوان ماهیچه روی ران و نخ قرمز را به عنوان ماهیچه پشت ران در نظر میگیریم
ماهیچهها
ماهیچهها به استخوانها وصلاند وقتی ماهیچه کوتاه میشود استخوانی را که به ان وصل است میکشد و ان را به حرکت در میاورد ماهیچهها کارهایی مانند پلک زدن حرکت چشمها تنفس خندیدن صحبت کردن راه رفتن و دویدن را امکانپذیر میکنند در بخشهایی از بدن مانند معده و قلب نیز ماهیچه وجود دارد ماهیچهی قلب خون را در رگها به جریان در میاورد ماهیچهی معده نیز به گوارش غذا کمک میکند
فکر کنید صفحه 39 کتاب درسی
کدام ماهیچههای زیر با ارادهی ما کار میکنند ماهیچههای قلب معده دست و پا و صورت ماهیچههای دست و پا و صورت با اراده ما کار میکنند
نکتهی بهداشتی: خوردن شیر گوشت و تخم مرغ برای رشد ماهیچهها لازم است ورزش کردن نیز به نیرومند شدن ماهیچهها کمک میکند
اسکلت
ابتدا انگشتان دست زانو و سر خود را لمس کنید و کمی فشار دهید سپس روی شکمتان را لمس کنید چه تفاوتی را مشاهده میکنید
شکل زیر را ببینید بخشهای مختلف بدن ما یعنی سر گردن تنه دست و پا تعداد زیادی استخوان دارند
ایا استخوانها شکل یکسانی دارند
مجموع استخوانها اسکلت درونی بدن ما را تشکیل میدهند اسکلت شکل بدن ما را به وجود میاورد بخشهای مختلف دست و پایتان را حرکت دهید اگر دست یا پا فقط از یک استخوان تشکیل شده بود چگونه میتوانستید ان را حرکت دهید
فعالیت صفحه 40 کتاب درسی
وسایل و مواد لازم: 10 عدد چوب بستنی مقداری نخ کاموا
1- دو چوب بستنی را بردارید و یکی از انگشتان خود را میان انها قرار دهید 2- از دوستتان بخواهید که چوب بستنیها را با نخ کاموا محکم به دور انگشت شما ببندد 3- مرحلهی یک و دو را برای هر پنج انگشتتان انجام دهید اکنون سعی کنید انگشتان خود را به حرکت دراورید و کاری انجام دهید ایا میتوانید انگشتان دستتان را مانند قبل حرکت دهید خیر - این فعالیت نشان میدهد که اگر هر انگشت ما فقط از یک استخوان تشکیل شده بود نمیتوانستیم ان را خم کنیم
گفتوگو صفحه 40 کتاب درسی
بار دیگر مدل ابتدای درس را ببینید چرا در این مدل از دکمهی فشاری استفاده کردید در محل اتصال دو استخوان از دکمه فشاری استفاده کردیم برای این که حرکت استخوانها امکانپذیر باشد اگر مقواها را به جای دکمه با چسب به هم میچسباندید چه اتفاقی میافتاد حرکت استخوانها امکان پذیر نبود و این مدل خم شدن دست را نشان نمیداد
استخوانها با رشتههایی محکم به هم وصل شدهاند به جایی که دو استخوان به هم وصل شدهاند مفصل میگوییم مفصل حرکت استخوانها را امکانپذیر میکند
شکل زیر را ببینید در مفصل بین استخوانها غضروف وجود دارد
فعالیت صفحه 41 کتاب درسی
مدلی بسازید که مفصل استخوانهای انگشت نشانه و حرکت ان را نشان دهد برای ساخت این مدل از سه مقوا و 6 نخ استفاده میکنیم انها را مانند مدل بازو و ساعد به هم وصل میکنیم
ستون مهرهها
سر خود را خم کنید و پشت گردنتان را با دقت لمس کنید چه چیزی حس میکنید
شکل زیر ستون مهرهی بدن ما را نشان میدهد
هر مهره یک سوراخ دارد مهرههای بدن روی یکدیگر قرار گرفتهاند از روی هم قرار گرفتن مهرهها لولهای به وجود میاید که نخاع درون ان قرار دارد
مراقب باش
فرهاد هنگام بازی زمین خورد و پایش درد گرفت طوری که نمیتوانست به راحتی راه برود پزشک برای اینکه میزان اسیب دیدگی پای فرهاد را تشخیص دهد دستور داد که از ان عکسبرداری کنند شکل زیر تصویر پای فرهاد را نشان میدهد همانطور که مشاهده میکنید استخوان پای او اسیب دیده است
استخوان زنده است و از مواد محکمی ساخته شده است گاهی استخوانها در اثر ضربه اسیب میبینند ترک بر میدارند یا میشکنند
جمعاوری اطلاعات صفحه 42 کتاب درسی
برای اینکه استخوان اسیب دیده درست جوش بخورد و ترمیم شود چه باید کرد بهتر است با استفاده از اتل یا با گچ گرفتن ان را ثابت نگه داشت تا زودتر جوش بخورد و ترمیم شود همچنین باید از غذاهای سفید و کلسیمدار استفاده کرد علاوه بر این بهتر است زیر نظر یک پزشک حرکات ورزشی مناسب انجام شود
نکتهی بهداشتی: خوردن لبنیات به مقدار کافی و قرار گرفتن در معرض افتاب سبب میشود استخوانهای شما خوب رشد کنند و محکم شوند و در دوران بزرگسالی هم استحکام خوبی داشته باشد پزشکان سفارش میکنند که هر فرد روزانه یک لیوان شیر بنوشد
گفتوگو صفحه 42 کتاب درسی
در هر یک از فعالیتهای زیر چگونه باید مراقب سلامتی خود باشیم
- با درست نشستن مقابل کامپیوتر و تنظیم صندلی میتوان از خم شدن و فشار به استخوان مهرهها جلوگیری کرد - وقتی مقابل میز تحریر مینشینیم باید صاف بنشینیم و از لم دادن روی صندلی خودداری کنیم - هنگام استفاده از کوله پشتی نباید ان را روی یک کتف بیاندازیم بلکه باید ان را از دو طرف روی پشتمان بیاندازیم و بندهای جلویی را هم ببندیم تا وزن کوله پشتی را دو طرف بدن تقسیم شود و به یک طرف فشار زیادی وارد نشود
مغز و نخاع
چگونه نام خود را به یاد میاورید چگونه یک مسيله را حل میکنید چگونه چیزی را یاد میگیرید وقتی میدوید ضربان قلب و تنفس شما چگونه افزایش مییابد وقتی دیگر نمیدوید قلب و ششها چگونه به حالت عادی بر میگردند
مغز مسيول و فرمانده این کارها و همهی کارهای بدن ماست حتی وقتی در خواب هستیم مغز فعالیت قسمتهای گوناگون بدنمان مثل قلب و ششها را کنترل میکند نخاع نیز در کنترل فعالیتهای بدن به مغز کمک میکند
فکر کنید صفحه 43 کتاب درسی
مغز و نخاع نرم و اسیب پذیرند چرا مغز درون جمجمه و نخاع درون ستون مهره قرار گرفته است مغر و نخاع دو قسمت مهم دستگاه عصبی هستند مغز داخل استخوان جمجمه در سر و نخاع داخل ستون مهرهها و استخوانهای مهرهها قرار دارد که هر دو توسط استخوانهای این قسمتها محافظت میشوند
در شکل زیر یک سلول عصبی را میبینید میلیونها میلیون سلول عصبی در مغز و نخاع قرار دارند این سلولها دستورهای لازم برای بخشهای گوناگون بدن را صادر میکنند
شکل زیر مغز و نخاع و رشتههایی را که به انها وصلاند نشان میدهد همانطور که میبینید این رشتهها در سراسر بدن پراکندهاند به این رشتهها عصب میگویند عصبها اعصاب فرمانهای مغز و نخاع را به بخشهای مختلف بدن میرسانند مثلا فرمان کوتاه شدن را به ماهیچهها میرسانند اعصاب پیامهایی را هم از قسمتهای گوناگون بدن مانند چشم و گوش به مغز میرسانند
گفتوگو کنید صفحه 44 کتاب درسی
همانطور که دیدید برای اینکه بتوانید ساعد خود را خم کنید ماهیچهی روی بازویتان باید کوتاه شود شکل زیر را به دقت نگاه کنید و توضیح دهید که وقتی تصمیم میگیرید ساعد خود را خم کنید دستور کوتاه شدن چگونه به ماهیچه میرسد وظیفه دستگاه عصبی دریافت پیامهای حرکتی است وقتی ما تصمیم میگیریم ساعد خود را خم کنیم مغز فرمان حرکت و کوتاه شدن به ماهیچه را میدهد و این فرمان از طریق نخاع به ماهیچههای بازو میرسد و ما میتوانیم خود را خم کنیم
مرتب سازی براساس